Медиоқауіпсіздігі бойынша ата-аналарға кеңестер, жадынама

1 Пункт: Сіз балаңыздың Интернетке-тәуелділігінен  құтылу үшін көп көңіл бөлесіз бе?Баланы спортқа және мәдени шараларға қатыстырыңыз,сонда бос уақытында компьютерлік ойындар ойнауға уақыты болмайды. Есте сақтаңыз! Компьютерге ғана қызығатын бала болмайды. Бала толыққанды және үйлесімді дамуы үшін оның жеке басында,отбасында,қоршаған ортасында бақыт,түсіністік және сүйіспеншілік болу керек.

 2 Пункт: Интернетті қолданғанда бақылау механизмін анықтауға болады, мысалы:

 -Бала интернетті қолданғанда жанында болу керек немесе компьютерді жалпы бөлмеге    орналастыру қажет;

- Интернетті баламен бірге қолдану керек;

-Деректерге арнайы сүзгілеу (фильтрации) жүйесін орнату қажет,белгілі ақпараттарға өздігінен қолжетімді жабылатын іс-әрекеттер жасалуы керек.Ересектер интернетті қолданғанда сүзгілеу (фильтрации) критерииге сұрақ қоя алады, белгілі кесте орнатуға болады.Мысалы:Internet Explorer браузер құрамына  «Қолжетімді шектеу» (Content Advisor)- Сервис/ Шолушы қасиет/Мазмұны`Tools/ Internet Options/ Content).Сонымен қатар интернетті бақылау жөнінде мынадай бағдарламаларды атауға болады: NetPolce, K9 Web Protection, KiberПапа,ата-аналар бақылауын,Гогуль,Чистернет балалар браузерін қосуға болады,олар антивирус бағдарламасында бар.

3 Пункт: Сіздің балаңыз  әлеуметтік желіде отыруы мүмкін-ол Контакт,Однаклассник,Facebook,Фотострана,Myspace. Сонымен қатар Маil пошталық сайтында  «Мой мир» ресурсына көңіл аударыңыз.Желідегі қатынас кезінде балаңызда виртуалды жаңа достар «таныстар» және «достар» пайда болады,бірақ Интернет-достар олар қиянатсыз секілді, бірақ  олар «нағыз достар» болмайды.Балаңызға ескертіп қойыңыз, «жаңа достар» қауіпті болуы мүмкін.Виртуалды арсыздық және жиі ойын кибераңду  немесе киберқорлықпен аяқталады,соңында көптеген  азап шегуге әкеліп соғады.

4 Пункт: Балалар жеке ақпаратты көпшілікке қолжетімді қалдыруға болмайтынын үйретіңіз.Интернет принциптерін есте сақтаңыз: «Сіздің жазғаныңызды сізге қарсы қолдануы мүмкін»Тек электронды  байланыс тәсілдерін  қалдыруға болады.  Мысалы: e- mail секілді немесе icd үшін   арнайы өңделген

5 Пункт: Әлеуметтік желіде  балаңыздың «досы» болыңыз.Бұл сізге балаңыздың жаңа «таныстарымен» және «достарының»  виртуалды қатынасын қадағалауға көмектеседі.Оған дос тек жақсы танысы болу керек екенін түсіндіріңіз.

6 Пункт: Сіз балаңыздың Интернетте қанша уақыт отыратынын қадағалаңыз.Желіде ұзақ уақыт отырса ,әсіресе әлеуметтік желіде,блогта,педофиль жағынан ойынға құмартуы мүмкін.

7 Пункт: Егер сіз тексергеннен кейін балаңыз шошитын,қобалжитын,абыржитын болса, моральды аспектіге қарамастан балаңыздың электронды поштасын  жиі оқып тұрыңыз.

8 Пункт: Қылмыскер мен педофильден қорғанудың басты құралы-бала виртуалды таныстар виртуалды болып қалатынын ұғынуы керек.Сондықтан Интернеттен тапқан достары шынайы емес,олармен ата-аналарының қарауынсыз  кездесуге болмайды.

9 Пункт: Желіде арсыздық пен балағаттаудан құтылу құралы-пайдаланушы елемеуі қажет және  ешқашан жеңілмеуі керек. Қарсыласын қалай жеңу керектігін; көргісі келмейтін «қонақтарды» қалай бұғаттауды;пайдаланушыны «қара тізімге» қосуды;сайт модераторына шағым жасауды балаға түсіндіріңіз.

10 Пункт: Интернет-дүкендерінен жағымсыз сауда жасаудан  алшақ жүру керек, Интернетте  «қара тізімдердің» пікірін оқыңыз.Сіздің сайтта сатушының нақты мекен-жайы және телефоны жоқ болса,бірақ жүз пайыз төлем талап етсе, төмен бағадағы тауар  қызықтырса, бірнеше ережені ұстаңыз.

11 Пункт: Компьютерді вирустан сақтау үшін арнайы  бағдарламалар орнатыңыз және оны жиі ауыстырып отырыңыз.Компьютерде  белгісіз файлдарды сақтауға болмайтынын,ссылка бойынша бөтеннен өтуге,белгісіз файлдарды  кеңейтілген,*ехе түрінде жіберуге болмайтынын мұндай файлдар да вирус немесе троян болуы мүмкін балаға түсіндіріңіз.